W roku trzech ważnych rocznic – osiemdziesiątej deportacji pierwszego transportu polskich więźniów politycznych do niemieckiego, nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady KL Auschwitz oraz deportacji Witolda Pileckiego, który trafił do obozu z misją wywiadowczą i założył w nim ruch oporu a także siedemdziesiątej piątej oswobodzenia obozu przez Armię Czerwoną – Stowarzyszenie Auschwitz Memento przygotowało dla Państwa projekt „Polacy w KL Auschwitz”.
Stworzyliśmy dla Was słuchowisko dokumentalne „Pierwsi w Auschwitz” o pierwszych polskich więźniach obozu oraz literacką opowieść o Marianie Kołodzieju, więźniu z pierwszego transportu, autorze niezwykłej wystawy „Labirynty. Klisze pamięci”, chyba najbardziej poruszającego i kompletnego dzieła artystycznego opowiadającego o świecie Auschwitz (możecie wybrać się na wirtualny spacer po tej wystawie). Dajemy Wam także możliwość obejrzenia filmów dokumentalnych (nagradzanych na międzynarodowych festiwalach) opowiadających o sensacyjnych ucieczkach z obozu oraz poznania losów świadków historii.
Józef Szajna, wielki artysta i były więzień obozu Auschwitz mawiał: „Ja nie mogę zapomnieć, a inni nie chcą pamiętać”. Pamiętajmy…
14 czerwca 1940 roku Niemcy deportowali do nowo utworzonego obozu koncentracyjnego Auschwitz grupę 728 Polaków z więzienia w Tarnowie. Datę tę uważa się za początek funkcjonowania obozu. Tydzień później dołączyło do nich 313 więźniów z Wiśnicza. Noszą najstarsze oświęcimskie numery od 31 do 1071.
Kim byli ci, którzy w pierwszym transporcie trafili do Auschwitz?
Bogdan Wasztyl, opierając się na rozmowach z byłymi więźniami obozu oraz ich relacjach, tworzy wielogłosową, dynamiczną opowieść o pierwszym okresie funkcjonowania KL Auschwitz. Opiekę reżyserską roztoczył Grzegorz Kempinsky a wystąpili aktorzy gliwickiego Teatru Remont:
Labirynty. Klisze pamięciMariana Kołodzieja
Gdy trafił do Auschwitz miał niespełna 19 lat. Kilka razy był na skraju życia i śmierci, ba, przeżył mimo wyroku śmierci, który wydał na niego niemiecki sąd za działalność konspiracyjną. Z Auschwitz trafił do obozu w Gross-Rosen, a później w Buchenwaldzie i Mauthausen. Te wspomnienia wyparł z pamięci na długie pięćdziesiąt lat. W tym czasie nie opowiadał o Auschwitz, nie składał relacji, nie spisywał wspomnień, nigdy nawet nie odwiedził terenu byłego obozu. Ale wspomnienia wróciły z wielka siłą. W ostatnich latach życia Kołodziej stał się ich zakładnikiem. Na szczęście, bo dzięki temu powstało monumentalne, absolutnie wyjątkowe w skali świata dzieło – wystawa „Labirynty. Klisze pamięci”. czytaj więcej »
Udostępniamy część zbiorów Stowarzyszenia Auschwitz Memento dając Państwu możliwość samodzielnego zapoznania się z losami ludzi w czasach nieludzkich. Piętnastu z tych, którzy przeszli przez piekło Auschwitz i przeżyli. Opowiadają nie tylko o sobie, wspominają także tych, którzy zginęli.
Fascynująca opowieść filmowa w reżyserii Mirosława Krzyszkowskiego i Bogdana Wasztyla o losach Edwarda Padkowskiego, studenta Politechniki Lwowskiej, który z powodu działalności konspiracyjnej został osadzony w KL Auschwitz. W lecie 1944 roku ucieka z obozu i trafia do oddziału partyzanckiego Armii Krajowej „Sosienki”. Dzięki jego kontaktom w następnych miesiącach ucieka z obozu prawie dwudziestu więźniów. Wszyscy oni zasilają szeregi „Sosienek”, bo walczyć o wolność pozostałych w obozie kolegów.
W rocznicę ucieczki z KL Auschwitz Witolda Pileckiego, Jana Redzeja i Edwarda Ciesielskiego młodzi ludzie, pasjonaci historii, członkowie zespołu rockowego Forteca ruszają śladem prawdziwych uciekinierów. Śpią pod gołym niebem, głodują, szukają świadków i jakichkolwiek śladów po uciekinierach. Ta przygoda jest dla nich tak inspirująca, że w kilka miesięcy później wydadzą płytę „Rotmistrz”, muzyczną opowieść o życiu Witolda Pileckiego.
Film dokumentalny w reżyserii Mirosława Krzyszkowskiego, którego narratorem jest Marek Zając, ukazuje losy obywateli polskich więzionych w Auschwitz - Polaków, Żydów i Romów – w kontekście historii nazistowskich Niemiec, powstania i funkcjonowania obozu oraz niemieckiego aparatu terroru.
Marian Kołodziej (1921-2009) - artysta, plastyk, scenograf teatralny i filmowy. Więzień obozów koncentracyjnych Auschwitz, Gross Rosen, Breslan-Lisa, Buchenwald, Sachsenhausen, Mauthausen Ebense. Stworzył cykl prac "Klisze pamięci. Labirynty" nawiązując do przeżyć obozowych.
Scenariusz i realizacja - Stanisław Markowski
Montaż, sound design - Marcin Dulemba
